به صدای بدون منشا خارجی که ممکن است در هر نقطه ای از سر یا گوش شنیده شود؛ وزوزگوش می گویند. زنگ زدن، خش خش، جیک جیک و … از شایع ترین مشخصات عارضه وزوزگوش است که این صدا می تواند متناوب یا پیوسته باشد.
اگر شما نیز در برخی مواقع چنین صدایی را در گوش های خود تجربه می کنید؛ پیشنهاد می کنم این مقاله از سایت تارا طب مهر را از دست ندهید. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید تا با علائم، علت، راه های تشخیص و درمان وزوزگوش بیشتر آشنا شوید.
وزوزگوش نشانه چیست؟
وزوزگوش یا تینیتوس ( tinnitus) نشانه ای از یک اختلال مزمن ( همچون از دست دادن شنوایی، آسیب شنوایی و یا اختلال در سیستم گردش خون) است که با علائمی همچون زنگ زدن و شنیدن صداهای مبهم در گوش همراه است.
به عبارت دیگر می توان گفت: وزوز گوش بیماری نیست بلکه علامت بیماری زمینه ای مانند از دست دادن شنوایی به خاطر کهولت سن، آسیب گوش یا اختلال سیستم گردش محسوب می شود.
وزوزگوش یک وضعیت شایع است که حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از مردم را تحت تاثیر قرار می دهد؛ با اینکه یک مشکل جدی نیست اما با گذشت زمان تشدید شده و موجب آزار و اذیت بیمار می شود.
از رایج ترین مشخصات این بیماری می توان به:
- متناوب و پیوسته بودن صداها در گوش
- بیشتر در هنگام استراحت به سراغ بیمار می آید
- شما تنها فردی هستید که این صدا را می شنوید
- باعث ایجاد مشکلاتی در خواب و تمرکز بیمار می شود
انواع وزوزگوش
وزوز گوش به دو نوع عینی (بیرونی) و ذهنی (درونی) تقسیم می شود که در حالت های مختلف بروز پیدا می کند:
وزوز گوش ذهنی:
فقط خود فرد قادر به شنیدن صدای وزوز است. وزوز ذهنی شایع‌ترین نوع وزوز گوش است که میتواند به علت اختلال در گوش بیرونی، میانی یا درونی باشد. همچنین میتواند به علت مشکلات ناشی از اعصاب شنوایی یا بخشی از مغز که سیگنال‌های عصبی را به صدا تبدیل میکند، باشد.
وزوز گوش عینی:
علاوه بر بیمار، پزشک گوش و حلق و بینی نیز میتواند آن را بشنود. این نوع نادر معمولا ناشی از مشکلات عروقی، انقباضات عضلانی یا اختلالات انتقالی استخوان گوش درونی است.
دقت داشته باشید که این مشکل به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد تاثیر می‌گذارد. میزان تاثیر آن بر زندگی هر فرد متفاوت است. اگر شما دچار این مشکل شدید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- خستگی
- استرس
- مشکلات خواب
- مشکل در تمرکز کردن
- مشکلات حافظه
- افسردگی
- اضطراب و تحریک پذیری
درمان این شرایط مرتبط ممکن است، مستقیما بر صدای وزوز تأثیر نگذارد، اما میتواند به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید.
چه کسانی معرض ابتلا به وزوزگوش قرار دارند؟
این عوامل میتواند خطر ابتلا به وزوز گوش را افزایش دهند:
قرار گرفتن در معرض صدای زیاد:
صداهای بلند، مانند صداهای ناشی از تجهیزات سنگین و سلاح گرم از دلایل متداول کاهش شنوایی مربوط به سروصدا هستند. دستگاه‌های پخش موسیقی نیز اگر برای مدت طولانی با صدای بلند پخش شوند باعث کاهش شنوایی میشوند.
سن:
با افزایش سن، تعداد فیبرهای عصبی فعال در گوش شما کاهش می‌یابد و باعث مشکلات شنوایی میشود که اغلب با وزوز گوش همراه است.
جنسیت:
مردان بیشتر از زن‌ها به وزوز گوش مبتلا میشوند.
مصرف دخانیات و الکل:
افراد سیگاری بیشتر در معرض ابتلا به وزوز گوش هستند. نوشیدن الکل نیز خطر وزوز گوش را افزایش می‌دهد.
برخی مشکلات سلامتی:
چاقی، مشکلات قلبی عروقی، فشارخون بالا. سابقه آرتریت و آسیب به سر همه خطر ابتلا به وزوز گوش را افزایش می‌دهند.
دلایل و علت وزوزگوش
وزوز گوش در بسیاری از افراد به دلایل زیر رخ می دهد:
از دست دادن شنوایی به خاطر بالا رفتن سن
شنوایی بسیاری از افراد با افزایش سن، معمولا از ۶۰ سالگی، ضعیف می شود. از دست دادن شنوایی می تواند منجر به بروز وزوز گوش شود. اصطلاح پزشکی این نوع ناشنوایی پیرگوشی است.
قرار گرفتن در معرض صدای بلند
صداهای بلند مانند صدای تجهیزات سنگین، اره برقی و سلاح های گرم از جمله عوامل شایع در بروز ناشنوایی هستند. دستگاه های موسیقی قابل حمل، مانند MP3 پلیر یا iPod، نیز اگر در طولانی مدت با صدای بلند از آن ها استفاده شود باعث از دست دادن شنوایی می شوند.
اگر فرد در کوتاهمدت در معرض صدای بلند قرار بگیرد، مثلا در کنسرت حضور داشته باشد، و دچار وزوز گوش شود، معمولا زود خوب می شود. قرار گرفتن کوتاه و بلندمدت در معرض صدای بلند می تواند برای همیشه
انسداد جرم گوش
جرم گوش با گیر انداختن گردوخاک و کند کردن رشد باکتری از مجرای گوش محافظت میکند. اگر مقدار زیادی از جرم گوش جمع شود، تمیز شدن آن به صورت طبیعی مشکل می شود درنتیجه شنوایی فرد مختل می شود یا پرده ی گوش آسیب میبیند که وزوز گوش را به دنبال دارد.
تغییرات استخوان گوش
خشک شدن استخوان های گوش میانی (اتواسکلرز) روی شنوایی تاثیر می گذارد و منجر به وزوز گوش می شود. معمولا این وضعیت، که در اثر رشد غیرعادی استخوان رخ می دهد، ارثی است.
بعضی از عوامل بروز وزوز گوش کمتر شایع است. مانند:
بیماری منییر:
ممکن است وزوز گوش ازجمله علائم اولیه ی بیماری منییر، نوعی اختلال گوش میانی که در اثر فشار غیرعادی مایع گوش میانی رخ می دهد، باشد
اختلال TMJ:
اختلال در مفصل گیجگاهی (مفصلی که در دو طرف سر و روبه روی گوش، جاییکه فک به جمجمه می رسد، قرار دارد) می تواند عامل بروز وزوز گوش باشد.
جراحت سر یا گردن:
ترومای سر یا گردن می تواند گوش میانی، اعصاب شنوایی یا عملکرد شنوایی مغز را تحت الشعاع قرار دهد. معمولا این گونه آسیبها باعث بروز وزوز گوش در یک گوش می شود.
اختلال لوله استاش:
در این وضعیت، لوله ی گوش که گوش میانی را به حلق فوقانی وصل میکند همیشه منبسط باقی میماند به طوری که گوش احساس پر بودن می کند. گاهی کاهش وزن زیاد، حاملگی و رادیوتراپی باعث بروز این اختلال می شود.
گرفتگی عضلانی در گوش میانی:
گاهی عضلات گوش میانی منقبض میشود که وزوز گوش، از دست دادن شنوایی و احساس پر بودن گوش را به دنبال دارد. گاهی این وضعیت بدون دلیل مشخص رخ م یدهد اما بعضی بیماری های عصبی شامل اسکلروز چندگانه نیز می تواند عامل بروز آن باشد.
فشار خون بالا:
فشار خون بالا و عواملی که باعث افزایش فشار خون می شود، مانند استرس، الکل و کافئین، به وزوز گوش دامن می زند.
آیا راهی برای درمان وزوزگوش وجود دارد؟
متاسفانه هیچ راهی قطعی برای درمان وزوزگوش وجود ندارد؛ اما جای نگرانی نیست با پیشرفت صنعت پزشکی و ارائه برخی روش های درمانی تا حدودی می توان، علائم وزوزگوش را کنترل کرد. از رایج ترین روش های درمان وزوزگوش می توان به:
درمان بیماری زمینه‌ای:
اگر وزوز گوش شما ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد، ممکن است پزشک شما بتواند با درمان، آن علائم را کاهش دهد. این روش مواردی مثل برداشتن جرم گوش، درمان بیماری‌های عروق خونی و تجویز سمعک برای کاهش ناشنوایی را شامل میشود.
سمعک
وزوز گوش به دلیل کم شنوایی ناشی از سر و صدا یا وابستگی به سن ایجاد شود استفاده از سمعک میتواند به بهبود علائم شما کمک کند.
جرمگیری گوش
در صورتی که علت وزوزگوش، تجمع بیش از حد جرم در گوش باشد در این صورت می توان با شستشوی گوش و جرمگیری، علائم وزوزگوش را کاهش داد.
روان درمانی
هدف از گزینه‌های درمان رفتاری این است که به شما کمک کند با وزوز گوش زندگی کنید و طرز فکر و احساس خود را در مورد علائم تغییر دهید. با گذشت زمان، ممکن است وزوز گوش کمتر شما را اذیت کند.
دارو درمانی
با اینکه داروها نمی‌توانند وزوز گوش را درمان کنند، اما به کاهش شدت علائم کمک میکنند. بدین جهت، پزشک ممکن است دارویی را برای درمان بیماری زمینه‌ای، اضطراب یا افسردگی که اغلب با وزوز گوش همراه است، تجویز کند.
دستگاه آر تی ام اس (rTMS)
با توجه به اینکه در اکثریت موارد وزوز گوش علت جسمی نیست و درمان‌های دارویی بی‌اثر هستند، امروزه با به کارگیری امواج مغناطیسی اثرات امیدبخشی برای درمان وزوز گوش دیده شده است.
آیا وزوزگوش خطرناک است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که وزوزگوش خطرناک نیست؛ اما همانطور که در بخش های ابتدایی مقاله به آن اشاره شد؛ می تواند نشان دهنده یک مشکل جدی در سلامتی و یا بیماری زمینه ای باشد.
به طور کلی وزوزگوش به دنبال چنین مشکلاتی ظاهر می شود:
- کاهش شنوایی مرتبط با سن
- قرار گرفتن در معرض صدای بلند
- تجمع جرم گوش
- رشد غیر طبیعی استخوان در گوش
- بیماری منییر
- استرس و افسردگی
- آسیب های سر یا گردن
- تومور خوش خیم عصب جمجمه
وزوز کردن گوش در کیفیت زندگی تاثیر بسزایی دارد، در حالیکه عوارض آن در افراد متفاوت دیده می شود. در صورت عدم درمان وزوزگوش، این اختلال با عوارض متعددی همراه است که از شایع ترین عوارض آن می توان به:
- خستگی
- مشکلات خواب
- مشکل تمرکز
- مشکلات حافظه
- افسردگی
- اضطراب و تحریک پذیری
درمان شگفت انگیز وزوزگوش با سمعک
سمعک، وزوز گوش را با استفاده از تکنولوژی های مخصوصی کنترل می کند. سوت گوش در بسیاری از موارد به دلیل ایجاد کم شنوایی پدید می آید. بسیاری از افراد دارای وزوز با سمعک های معمولی هم نتایج مثبت خواهند دید.
در این افراد کافی است کم شنوایی را با استفاده از سمعک برطرف کرد تا زنگ گوش هم قطع شود. اما کار برای برخی از افراد بسیار سخت تر است، خصوصا هنگامی که کم شنوایی وجود نداشته باشد.
سمعک ضد وزوز گوش دارای امکاناتی است که می تواند زندگی افراد دارای این مشکل را بهبود دهد. بسیاری از سمعک ها مدار تولید کننده نویز مخصوص برای پوشاندن وزوز گوش دارند. پردازنده صدای مورد نظر را پخش می کند و توجه فرد را از روی صدای سوت گوش برمی دارد.
برندهای مختلفی در زمینه کنترل و مدیریت وزوزگوش فعالیت دارند؛ اما در میان سمعک ریساند یکی از بهترین برندها در زمینه مدیریت وزوزگوش است که از مهم ترین مشخصات آن می توان به:
سمعک ریساند رده بالا مانند LiNX2 که قابل اتصال مستقیم به آیفون هستند از برنامه مدیریت وزوز به نام Relief برای کاهش آزاردهندگی صدای گوش استفاده می کنند.
ترکیب صدا درمانی و تمرینات آرامش بخش باعث می شود تا تمرکز فرد بر صدای تینیتوس آزاردهنده کمتر شود. اپلیکیشن موبایل Relief که ترکیبی از صدادرمانی، مدیتیشن، تمرینات آرامش بخش و مشاوره است، با انتقال مستقیم اصوات به سمعک، تمرینات صوتی مخصوصی را برای ایجاد تعادل بین دو گوش اعمال می کند.
این برنامه همینطور قابلیت صدا درمانی برای خواب و قطع آن را با زمانبندی مخصوص دارد. قابلیت شخصی سازی و تنظیم نویز پوششی در این سمعک ها بسیار گسترده است و کاربر می تواند دقیقا نویزی که بیشترین تاثیر بر کاهش وزوز را دارد، انتخاب و ذخیره کند.
آیا راهی برای پیشگیری از وزوزگوش وجود دارد؟
- از مواجهه با اصوات بلند اجتناب کنید. شایع ترین علت ایجاد وزوز گوش آسیب سلولهای مویی گوش داخلی ناشی از مواجهه با اصوات بلند می باشد.
- قرار گرفتن در محیطهای شلوغ مثل کنسرتها یا محیطهای ورزشی، میتواند باعث آسیب به گوش داخلی و ایجاد وزوز گوش شود. سعی کنید در معرض وسایلی که صدای بلندتر از ۸۵ دسی بل دارند قرار نگیرید.
- در کنسرتها از قرار گرفتن در نزدیکی بلندگوها اجتناب کنید. هم چنین هنگام حضور در خیابان از صداهای ساختمانی مته های چکشی و دیگر وسایل با صدای بلند مثل ماشین چمن زنی دوری کنید.
- هر چند وقت یکبار به گوشهای خود استراحت بدهید و فعالیت های دور از سر و صدا مثل قدم زدن دوچرخه سواری و کوه پیمایی انجام دهید.
- تا حد امکان از وسایل صوتی با ولوم کم استفاده کنید. اگر دنبال خرید وسیله صوتی جدید هستید، بررسی کنید که شدت صدای (دسی بل درج شده روی آن در حد استاندارد باشد.
- پخش کننده های صوتی را انتخاب کنید که کمترین شدت صدا را دارند این امر به جلوگیری از ابتلا به وزوز گوش کمک می کند.
- در برخی از پخش کنندهها امکان تنظیم و استفاده از صدای کنترل شده (Limited) در بخش Setting وجود دارد. اطلاعات مربوط به ویژگیهای این وسایل از طریق فروشنده یا وبسایت آنها قابل دسترسی می باشد.
- ولوم وسایل پخش صدا را کم کنید ؛ همه وسایل پخش صدا میتوانند به دستگاه شنوایی آسیب برسانند. ولوم وسایل الکترونيک مثل ،تلویزیون ویدئو گیم لپ تاپ و تبلت را در سطحی تنظیم کنید که صدا بلند .نباشد از این طریق می توانید احتمال ایجاد وزوز گوش را کاهش دهید
- ولوم وسایل صوتی مثل پخش کننده ها و موبایل را در پایین ترین سطح ممکن تنظیم کنید.
- شرط عدم آسیب به شنوایی این هست که موقع گوش دادن به موسیقی باگوشی، صدا برای اطرافیان شما قابل شنیدن نباشد. احتمال آسیب به شنوایی و ایجاد وزوز گوش در گوشی های داخل گوشی موبایلی) بیشتر از هدفون میباشد هدفون هایی را استفاده کنید که مجهز به سیستم حذف نویز هستند
- در این هدفون ها نیاز به بلند کردن صدا نیست و صداها در ولوم های پایین نیز به راحتی قابل شنیدن هستند.
- از محافظ های شنوایی استفاده کنید؛ در برخی موارد که امکان فاصله گرفتن از اصوات بلند وجود ندارد (مثل کنسرتها یا هنگام تیراندازی لازم است از محافظ های شنوایی استفاده کنید.
- محافظهای شنوایی باعث کاهش شدت صدا شدت صدا میشوند و از وقوع کم شنوایی و وزوز گوش جلوگیری میکنند محافظ های شنوایی به دو شکل داخل گوشی (Earplug) و بیرون گوشی (Earmuff) وجود دارند.
- اگر محیط کارتان شلوغ و پر سر و صداست مثل نجاری، کار با موسیقی، محیط نظامی یا کارخانجات صنعتی)، حتما باید از نوعی گوشی محافظ استفاده کنید که کل گوش را می پوشاند.
